సీతమ్మ అష్టపది… మధ్యతరగతికి ఇష్టపది

వేతనం పన్నెండు లక్షలుంటే టాక్స్ నిల్
12 లక్షలవరకూ ఆరు స్లాబులు
2025 – 2026 బడ్జెట్ హై లైట్ ఇదే…

మధ్యతరగతి వేతన జీవులు ఎదురు చూసిన రోజు రానే వచ్చింది. వారికి ఊరట కలిగించేలా నిర్మలమ్మ బడ్జెట్ ఉంది. అందుకు అనుగుణంగా టాక్స్ స్లాబులను సవరించారు. ఆ స్లాబులు ఇలా ఉన్నాయి.

రూ.12లక్షల వరకు ఆదాయపు పన్ను మినహాయింపు

కొత్త పన్ను విధానంలో వర్తింపు

స్టాండర్డ్ డిడక్షన్తో కలుపుకొంటే రూ.12.75 లక్షల వరకు పన్ను సున్నా

కొత్త పన్ను శ్లాబులు సవరణ

రూ. 0-4 లక్షలు – సున్నా

రూ..4-8 లక్షలు – 5 శాతం

రూ..8-12 లక్షలు – 10 శాతం

రూ.12-16 లక్షలు – 15 శాతం

రూ.16-20 లక్షలు – 20 శాతం

రూ.20-24 లక్షలు – 25 శాతం

• రూ.24 లక్షల పైన 30 శాతం

మొత్తం మీద బడ్జెట్ ఎలా ఉందనే విషయాన్ని పక్కన పెడితే…

2014 లో బి.జె.పి. అధికారంలోకి వచ్చాక ప్రవేశ పెట్టిన బుడ్జెట్ల తీరు తెన్నులపై వ్యూస్ పరిశీలన ఇది. వాడవల్లి శ్రీధర్ రచన ఇది.

ఆర్థిక సంవత్సరం మొత్తం ఆదాయం (లక్షల కోట్ల రూపాయలు) మొత్తం వ్యయం (లక్షల కోట్ల రూపాయలు) ద్రవ్య లోటు (% జీడీపీ)
2014-15 11.68 16.81 4.1%
2015-16 12.22 17.91 3.9%
2016-17 14.14 20.14 3.5%
2017-18 16.36 21.41 3.5%
2018-19 17.29 24.42 3.4%
2019-20 19.32 26.98 3.8%
2020-21 16.84 35.09 9.5%
2021-22 20.78 34.83 6.9%
2022-23 22.84 39.44 6.4%
2023-24 25.47 45.03 5.9%
2024-25 30.80 47.66 5.3%
2025 -26 26.02 47.66 4.8%

2014-15: తొలి బడ్జెట్
కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: అరుణ్ జైట్లీ.
ప్రధాన అంశాలు:
బలమైన ఆర్థిక సంస్కరణలు.
పన్ను పద్ధతుల్లో మార్పులు (బృహత్ సేల్స్ ట్యాక్స్, ఉత్పత్తి పన్ను సంస్కరణలు).
మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధికి 2 లక్షల కోట్ల పెట్టుబడులు.
గ్రామీణాభివృద్ధి, వ్యవసాయరంగానికి పెద్ద నిధులు కేటాయింపు.
ఆకాంక్షలతో అభివృద్ధి, సాంకేతిక రంగానికి ప్రాధాన్యం.

2. 2015-16: రెండు సంవత్సరాల బడ్జెట్
   కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: అరుణ్ జైట్లీ.
   ప్రధాన అంశాలు:
   జీఎస్‌టీ: జనరల్ సేల్స్ ట్యాక్స్ (GST) పై పరిశీలన, పన్ను సంస్కరణలు.
   పేదరిక హరించేందుకు ప్రత్యేక పథకాలు.
   ప్రధాన్ మంత్రీ అవాస్ యోజన: స్వంత ఇళ్ళతో పేదల పథకం.
   బీఎస్ఈసీ ఎంటర్‌ప్రైజ్ లలో పెట్టుబడులు.
   బయోటెక్, వ్యవసాయ రంగంపై నిధులు.
3. 2016-17: నోట్ల రద్దు
   కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: అరుణ్ జైట్లీ.
   ప్రధాన అంశాలు:
   నోట్ల రద్దు (Demonetization): పెద్ద నోట్లు (₹500, ₹1000) రద్దు.
   ఇంటర్నెట్ యాక్సెస్, డిజిటలైజేషన్ కు పెద్ద కేటాయింపులు.
   సేవా రంగ అభివృద్ధి, చిన్న వ్యాపారాలపై దృష్టి.
   వ్యవసాయ మద్దతు, కిసాన్ స్మాన్ నిధి.
   ప్రధాన్ మంత్రీ ఫసల్ బీమా యోజన.
5. 2017-18: జీఎస్‌టీ అమలు
   కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: అరుణ్ జైట్లీ.
   ప్రధాన అంశాలు:
   జీఎస్‌టీ అమలు (జనరల్ సేల్స్ ట్యాక్స్).
   ఆర్థిక వ్యవస్థ డిజిటలైజేషన్ కు పెద్ద దృష్టి.
   ఉద్యోగ అవకాశాలు కోసం ప్రత్యేక చర్యలు.
   స్వచ్ఛ భారత్ అభియాన్.
   ఇంటర్నెట్ సేవల అభివృద్ధి.
7. 2018-19: రైతులకు సహాయం
   కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: అరుణ్ జైట్లీ.
   ప్రధాన అంశాలు:
   రైతుల‌కు పథకాలు: పీఎం కిసాన్ సమ్మాన్ నిధి.
   వ్యవసాయ రంగానికి పెరిగిన నిధులు.
   అన్నదాతలకు కనీస మద్దతు ధర.
   పన్ను సంస్కరణలు.
   ఆర్ధిక ఉత్పత్తి.
9. 2019-20: రెండవ బడ్జెట్ (ఎన్నికలు తర్వాత)
   కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: నిర్మలా సీతారామన్.
   ప్రధాన అంశాలు:
   ఫసల్ బీమా మరియు కిసాన్ స్మాన్ నిధి.
   రాజ్యాంగ పునర్నిర్మాణం, ఆర్థిక సంక్షేమం.
   డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థ, స్టార్ట్-అప్‌లు.
   పన్ను విధాన మార్పులు.
   ఆరోగ్య మరియు విద్య రంగాలు.
11. 2020-21: కోవిడ్-19 ప్రభావం
    కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: నిర్మలా సీతారామన్.
    ప్రధాన అంశాలు:
    కోవిడ్-19 ప్యాకేజ్: ఆర్థిక స్తబీలైజేషన్ పథకాలు.
    మూలభూత మౌలిక సదుపాయాలు పెంపు.
    వ్యవసాయ, వ్యాపారులకు మద్దతు.
    ప్రజల ఆరోగ్య భద్రత.
13. 2021-22: కరోనా తర్వాత పునరుద్ధరణ
    కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: నిర్మలా సీతారామన్.
    ప్రధాన అంశాలు:
    ఆరోగ్య రంగం మద్దతు: జాతీయ ఆరోగ్య పథకాలు.
    ప్రధాన్ మంత్రీ స్వనిధి.
    నూతన ఆర్థిక ప్రణాళికలు.
    కోవిడ్-19 వ్యాక్సినేషన్, డిజిటలైజేషన్ ప్రేరణ.
15. 2022-23: ఆర్థిక విస్తరణ
    కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: నిర్మలా సీతారామన్.
    ప్రధాన అంశాలు:
    పబ్లిక్ ఇన్వెస్ట్మెంట్స్ పెంపు.
    మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి.
    వ్యవసాయ, గ్రామీణాభివృద్ధి ప్రోత్సాహం.
    పన్ను మార్పులు.
    ప్రభుత్వ రంగ సంస్థల ప్రైవేటీకరణ.
17. 2023-24: ఆర్థిక వృద్ధి ప్రేరణ
    కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి: నిర్మలా సీతారామన్.
    ప్రధాన అంశాలు:
    సంక్షేమ పథకాలు: రైతుల కోసం పెరిగిన నిధులు.
    ఆర్థిక వృద్ధి: 6.5% అంచనాలు.
    పన్ను సంస్కరణలు.
    డిజిటలైజేషన్, ఆర్థిక రంగ అభివృద్ధి.
    ప్రధాని నరేంద్రమోదీ ప్రభుత్వం యొక్క బడ్జెట్లలో ఆర్థిక సంస్కరణలు, మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి, వ్యవసాయ రంగం, పన్ను సంస్కరణలు మరియు కోవిడ్-19 తర్వాత పునరుద్ధరణ వంటి అంశాలు ప్రధానంగా ఉన్నాయి. డిజిటలైజేషన్, వ్యవసాయ సహాయం, ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగాల్లో కూడా ఈ బడ్జెట్లు ప్రధానమైన మార్పులు తీసుకొచ్చాయి. కోవిడ్-19 ప్రభావం, వ్యవసాయ సంక్షేమం, గ్రామీణాభివృద్ధి, పబ్లిక్ ఇన్వెస్ట్మెంట్స్, GST అమలు, నోట్ల రద్దు వంటి అనేక కీలక అంశాలు

2014-2024: నరేంద్ర మోదీ ప్రభుత్వ బడ్జెట్ విశ్లేషణ
సబ్ కా సాత్, సబ్ కా వికాస్, సబ్ కా విశ్వాస్ సిద్ధాంతంతో, ఆత్మనిర్భర్ భారత్ నిర్మాణానికి దోహదపడేలా మోదీ ప్రభుత్వం గత 10 సంవత్సరాల్లో ప్రవేశపెట్టిన బడ్జెట్‌లు దేశ ఆర్థిక, సాంకేతిక, పరిశ్రమల, వ్యవసాయ, రక్షణ, పర్యాటక రంగాల అభివృద్ధికి కీలకమైన మార్పులను తీసుకువచ్చాయి.

1. మేక్ ఇన్ ఇండియా & ఆత్మనిర్భర్ భారత్
   దేశీయ తయారీ పరిశ్రమల ప్రోత్సాహం.
   ఆటోమొబైల్, ఎలక్ట్రానిక్స్, రక్షణ ఉత్పత్తులు.
   స్టార్టప్ ఇండియా: ఆంకుర సంస్థలకు సహాయం.
   MSME (చిన్న, మధ్య తరహా పరిశ్రమలు) అభివృద్ధి.
2. మౌలిక సదుపాయాల రూపకల్పన
   భారతీయ రైల్వే అభివృద్ధికి భారీ కేటాయింపులు.
   కొత్త రైళ్లు, రైల్వే కోచ్ ఫ్యాక్టరీలు, సిగ్నలింగ్ వ్యవస్థ ఆధునీకరణ.
   100% విద్యుదీకరణ, హైస్పీడ్ రైళ్లు, రైలు మార్గాల విస్తరణ.
   రహదారులు, విమానాశ్రయాలు, పోర్టులు అభివృద్ధి.
   భారత్‌మాలా ప్రాజెక్ట్ ద్వారా హైవేలు అభివృద్ధి.
   అమృత్ ప్రాజెక్ట్ ద్వారా పట్టణ మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధి.
3. గ్రామీణాభివృద్ధి & వ్యవసాయ రంగం
   పీఎం కిసాన్ సమ్మాన్ నిధి ద్వారా రైతులకు నేరుగా ఆర్థిక సహాయం.
   ఎగుమతి అవకాశాలు పెంచేందుకు పోస్ట్-హార్వెస్ట్ ఇన్‌ఫ్రాస్ట్రక్చర్.
   సిరిధాన్యాలు, వంట నూనె గింజల ఉత్పత్తికి మద్దతు.
   ఎరువులు, తక్కువ ఖర్చుతో కూడిన సాగు పద్ధతులపై దృష్టి.
4. పర్యావరణ & పర్యాటక రంగ అభివృద్ధి
   పర్యాటక అభివృద్ధి కోసం గతి శక్తి ప్రాజెక్ట్.
   ఆధ్యాత్మిక, వారసత్వ, అడ్వెంచర్ పర్యాటకాన్ని ప్రోత్సహించడానికి కొత్త పథకాలు.
   సాంప్రదాయేతర ఇంధన వనరుల అభివృద్ధి:
   సోలార్, విండ్, హైడ్రోజన్ ఎనర్జీ ప్రాజెక్టులు.
   ప్రధాన్ మంత్రీ కుసుమ్ యోజన.
5. విద్యుత్తు & ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల అభివృద్ధి
   ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల ఉత్పత్తికి ప్రోత్సాహకాలు.
   FAME-II స్కీమ్ ద్వారా EV ఉత్పత్తికి నిధులు.
   పెట్రోల్ ఆధారిత వాహనాలపై డిపెండెన్సీ తగ్గించే ప్రణాళికలు.
6. రక్షణ రంగ అభివృద్ధి
   రక్షణ రంగంలో మేక్ ఇన్ ఇండియా ద్వారా స్వదేశీ ఉత్పత్తుల పెంపు.
   ఆధునిక ఆయుధ వ్యవస్థలు, మిసైల్ టెక్నాలజీ, డ్రోన్స్ అభివృద్ధి.
   అగ్ని, బ్రహ్మోస్ మిసైళ్ల ఉత్పత్తికి భారీ నిధులు.
7. ఆర్థిక & విదేశీ పెట్టుబడులు
   ఎఫ్‌డీఐ (Foreign Direct Investment) లోడిస్ట్రిక్షన్ తక్కువగా చేయడం.
   వ్యవసాయ, రియల్ ఎస్టేట్, టెక్ రంగాల్లో విదేశీ పెట్టుబడులు పెంచడం.
   Ease of Doing Business (EoDB) మెరుగుదల.
   ప్రభుత్వ అనుమతుల సులభతరం.
8. భారతదేశం – ఒక శక్తివంతమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ
   2014లో 10వ స్థానంలో ఉన్న భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ, 2024 నాటికి 5వ స్థానానికి చేరుకోవడం.
   6-7% GDP వృద్ధిరేటును కొనసాగించడం.
   విస్తృత మౌలిక సదుపాయాలు, పరిశ్రమల అభివృద్ధి ద్వారా ప్రపంచ ఆర్థిక సమీకరణాల్లో భారతదేశ ప్రాముఖ్యత పెరగడం.
   ముగింపు
   2014-2024 మధ్య నరేంద్రమోదీ ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన కేంద్ర బడ్జెట్‌లు భారతదేశాన్ని ఆత్మనిర్భర్ భారత్, గ్లోబల్ మానుఫాక్చరింగ్ హబ్, డిజిటల్ ఇండియా, మరియు సుస్థిర ఆర్థిక వ్యవస్థగా తీర్చిదిద్దాయి.
   ఈ పదేళ్ల కాలంలో మౌలిక సదుపాయాలు, రక్షణ, వ్యవసాయం, పర్యటన, ఇంధన, ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలు, విదేశీ పెట్టుబడులు, రైల్వే అభివృద్ధి మొదలైన రంగాల్లో దేశం గణనీయమైన పురోగతి సాధించింది. భారతదేశం ప్రపంచ యవనికపై శక్తివంతమైన ఆర్థిక శక్తిగా ఎదిగింది.