ఆడే వయసులో కాయకష్టం

చదివే వయసులో కుటుంబ భారం
బాల కార్మికులకు విముక్తి ఎప్పుడు?
ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం 2025:
(డా. ఎన్.కలీల్)
చిన్న వయసులో భారంగా,
చెయ్యి పట్టి కూలిగా,
పుస్తకాన్ని చేతిలో కాక,
పెంకల గుత్తులు పట్టికలు!

ఆడుకోవాల్సిన కాలంలో,
ఆట పాఠాలు వదిలి,
వెయ్యి పనులు చేస్తారు,
వారికెలా న్యాయం చేస్తాం?

ఓ మనిషిలా చూడు వారిని,
ఓ జ్ఞానదేవతా కరుణ చూపు,
బాలల జీవితాన్ని కాపాడు,
వారికి విద్య బాట చూపు!
ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం 2025ను జూన్ 12న ప్రపంచవ్యాప్తంగా బాల కార్మికుల వ్యతిరేక దినోత్సవంగా పాటిస్తారు. ప్రతి సంవత్సరం జూన్ 12న, ప్రపంచవ్యాప్తంగా దాదాపు 100 దేశాలు ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటాయి. అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ 2002లో ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవాన్ని స్థాపించింది. పిల్లలు పెరిగే మరియు మంచి జీవితాన్ని పొందే వాతావరణాన్ని సృష్టించాల్సిన అవసరాన్ని, ప్రపంచవ్యాప్తంగా బాల కార్మికులను ఎదుర్కోవాల్సిన అవసరాన్ని ఈ రోజు నొక్కి చెబుతుంది. పరిశోధన ప్రకారం, ప్రపంచంలోని ప్రతి పది మంది యువకులలో దాదాపు ఒకరు బలవంతంగా శ్రమలోకి నెట్టబడుతున్నారు. 2000 నుండి, మొత్తం సంఖ్య తగ్గింది, ఇటీవలి సంవత్సరాలలో తగ్గుదల రేటు మూడింట రెండు వంతులు తగ్గింది. అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ (ILO) ప్రకారం, ప్రపంచవ్యాప్తంగా దాదాపు 152 మిలియన్ల మంది బాల కార్మికులలో పనిచేస్తున్నారు, వారిలో 72 మిలియన్ల మంది ప్రమాదకర పరిస్థితుల్లో పనిచేస్తున్నారు.

అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ ప్రకారం, బాల కార్మికులు అంటే “పిల్లల యవ్వనాన్ని, సామర్థ్యాన్ని మరియు గౌరవాన్ని కోల్పోయే ఉద్యోగం, అదే సమయంలో వారి శారీరక మరియు మానసిక ఆరోగ్యాన్ని దెబ్బతీస్తుంది.” ఇది పిల్లలకు విద్య మరియు మంచి జీవితాన్ని పొందే హక్కును నిరాకరించే ఉద్యోగం. ILO ప్రకారం, బాల కార్మికులు అంటే పిల్లలపై శారీరక, భావోద్వేగ లేదా సామాజిక ప్రభావాలను చూపే మరియు వారికి ఏదో ఒక విధంగా హాని కలిగించే ఏదైనా ఉద్యోగం. వాస్తవానికి, పిల్లలు పాఠశాలకు వెళ్లకుండా నిరోధించే ఏ రకమైన ఉద్యోగమైనా బాల కార్మికులుగా పరిగణించబడుతుంది. బాల కార్మికులకు ప్రధాన కారణాలలో పేదరికం ఒకటి, ఎందుకంటే పిల్లలు తమ తల్లిదండ్రుల కుటుంబాలను నిలబెట్టుకోవడానికి పాఠశాలను మానేసి తక్కువ వేతన వృత్తులలో పనిచేయవలసి వస్తుంది. ఇంకా, వ్యవస్థీకృత నేర ముఠాలు కొంతమంది పిల్లలను బాల కార్మికులలోకి నెట్టివేస్తాయి. ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రకారం, 5 నుండి 17 సంవత్సరాల వయస్సు గల దాదాపు 152 మిలియన్ల మంది పిల్లలు బాల కార్మికులలో నిమగ్నమై ఉన్నారు, వారిలో సగం కంటే ఎక్కువ మంది లేదా 73 మిలియన్లు ప్రమాదకరమైన బాల కార్మికులలో నిమగ్నమై ఉన్నారు. బాల కార్మికుల బాధితుల్లో దాదాపు 48% మంది 5 నుండి 11 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు గలవారు, 28% మంది 12 నుండి 14 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు గలవారు మరియు 24% మంది 15 నుండి 17 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు గలవారు.

ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం చరిత్ర
1919లో, అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ (ILO) సామాజిక న్యాయాన్ని ప్రోత్సహించడం మరియు అంతర్జాతీయ కార్మిక ప్రమాణాలను స్థాపించడం లక్ష్యంగా స్థాపించబడింది. ILOలో 137 దేశాలు సభ్యులుగా ఉన్నాయి.

అప్పటి నుండి, ప్రపంచవ్యాప్తంగా కార్మిక పరిస్థితులను మెరుగుపరచడం లక్ష్యంగా ILO అదనపు ఒప్పందాలను అమలు చేసింది.

1973లో, అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ (ILO) పని చేయడానికి కనీస వయస్సుపై దృష్టి సారించిన కన్వెన్షన్ నంబర్ 138ని అమలు చేసింది. సభ్య దేశాలు కనీస ఉపాధి వయస్సును పెంచడం మరియు బాల కార్మికులను నిర్మూలించడం దీని లక్ష్యం.

1999లో, “చెత్త రకాల బాల కార్మిక ఒప్పందం”గా పిలువబడే ILO సమావేశం నంబర్ 182 ఆమోదించబడింది. చెత్త రకమైన బాల కార్మికులను అంతం చేయడానికి అవసరమైన మరియు త్వరిత చర్యలు తీసుకోవడం దీని లక్ష్యం.

2002లో, ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవాన్ని ప్రపంచవ్యాప్తంగా కార్మిక సమాజాన్ని పర్యవేక్షించే ఐక్యరాజ్యసమితి సంస్థ అయిన అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ (ILO) స్థాపించింది. 5 నుండి 17 సంవత్సరాల వయస్సు గల చాలా మంది పిల్లలకు సరైన పాఠశాల విద్య, వైద్య సేవలు, విశ్రాంతి సమయం లేదా ప్రాథమిక స్వేచ్ఛలను అందించడం ద్వారా వారు సాధారణ బాల్యాన్ని కలిగి ఉండేలా ఇది నిర్ధారిస్తుంది.

2025 ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం థీమ్
2025 ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం థీమ్ ఇంకా ప్రకటించబడలేదు. ఈ సంవత్సరం ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం బాల కార్మిక శక్తిపై అత్యవసర పరిస్థితుల ప్రభావంపై దృష్టి పెడుతుంది. COVID-19 శ్రేయస్సు మహమ్మారి మరియు తత్ఫలితంగా ఆర్థిక మరియు ఉపాధి ప్రకటనల సంక్షోభం వ్యక్తుల జీవితాలను మరియు ఉద్యోగాలను తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తున్నాయి. 2002లో ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవాన్ని స్థాపించారు, ఇది ప్రపంచవ్యాప్త కార్మిక సమాజాన్ని పర్యవేక్షించే ఐక్యరాజ్యసమితి సంస్థ అంతర్జాతీయ కార్మిక సంస్థ (ILO). ఇది 5 నుండి 17 సంవత్సరాల వయస్సు గల చాలా మంది పిల్లలకు సరైన పాఠశాల విద్య, వైద్య సేవలు, విశ్రాంతి సమయం లేదా ప్రాథమిక స్వేచ్ఛలను అందించడం ద్వారా వారికి సాధారణ బాల్యాన్ని కలిగి ఉండేలా చేస్తుంది.

2025 ప్రపంచ బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం ప్రాముఖ్యత
ప్రపంచవ్యాప్తంగా బాల కార్మిక వ్యతిరేక దినోత్సవం అనేది బాల కార్మిక సమస్య గురించి అవగాహన పెంచడానికి మరియు దానిని నిర్మూలించడానికి పరిష్కారాలను అభివృద్ధి చేయడానికి గుర్తించబడింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా బాల కార్మిక శక్తిలోకి బలవంతంగా పంపబడే పిల్లలు ఎదుర్కొనే భయంకరమైన భావోద్వేగ మరియు శారీరక పరిణామాల గురించి అవగాహన పెంచడానికి ఈ దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటారు. బాల కార్మిక శక్తికి దోహదపడే అంశాలను ఎదుర్కోవడానికి వ్యక్తులు రోజువారీ రూపకల్పన ప్రభావవంతమైన సాధనాలను కూడా ఉపయోగించవచ్చు. ఈ రోజు ప్రధానంగా పిల్లల అభివృద్ధిపై దృష్టి సారించి, పిల్లల విద్య మరియు గౌరవప్రదమైన ఉనికి హక్కులకు మద్దతు ఇస్తుంది. ఫలితంగా, 2030 నాటికి ఐక్యరాజ్యసమితి యొక్క స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాలను (SDGs) సాధించడం చాలా కీలకం. ILO వంటి అనేక సంస్థలు బాల కార్మికులను తగ్గించడానికి కృషి చేస్తున్నాయి. కానీ మనం కూడా జవాబుదారీగా ఉండాలి మరియు బాల కార్మికులను నిర్మూలించడంలో సహాయం చేయడానికి బాధ్యతను అంగీకరించాలి. బాల కార్మికులకు గురైన పిల్లవాడు వాస్తవానికి తన సామర్థ్యం మరియు స్వీయ-విలువ గురించి తెలుసుకుంటాడు. వారు జీవితాన్ని, మానవ హక్కులను మరియు మంచి ఉనికిని అభినందించడం ప్రారంభించారు. నిస్సందేహంగా, అలాంటి పిల్లలు దేశం మరియు ప్రపంచం యొక్క ఆర్థిక మరియు సామాజిక అభివృద్ధికి దోహదపడతారు.

సమాజం మొత్తం కలిసి ఈ సమస్యను ఎదుర్కొనాలి. ప్రతి ఒక్కరు ఒక బాధ్యతతో ముందుకు రావాలి. విద్యార్థులుగా మనం కూడా బాల కార్మికతను అరికట్టే ప్రయత్నాల్లో భాగస్వాములు కావాలి. పుస్తకం పట్టే చేతిని పనివేళ్ళుగా మార్చకూడదు.

మన చిన్నారులు దేశ భవిష్యత్తు. వారికి చదువుని, హక్కులను ఇవ్వాలి. వారి కలలకి రెక్కలివ్వాలి. అంతే కాదు, బాల కార్మికతను పూర్తిగా నిషేధించే సమాజాన్ని నిర్మించాలి.

చివరిగా ఒక సందేశం..

చదువుకోవడమే హక్కు వారి,
చేతిపనికి కాదు వారీ వయసు,
కలలు కంటూ పుస్తకం చదవాలి,
కాలంతో పోటీ పడి ఎదగాలి!

బాల కార్మికుడా అనే ముద్ర,
బాలుడికి తగదయ్యా అసలు,
అతని కన్నుల్లో కలలుంటే,
అవి బంధించకండి బలంగా…
(వ్యాస రచయిత ఫార్మా రంగ నిపుణుడు)