(వాడవల్లి శ్రీధర్)
భారత ప్రధాని నరేంద్రమోదీ అమెరికాలో ఇంతవరకూ 9 సార్లు పర్యటించారు. ఈ పర్యటనలు ప్రధానంగా భారత-అమెరికా సంబంధాలను బలపరచడం, వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యాన్ని దృఢీకరించడం, అంతర్జాతీయ ప్రాముఖ్యత కలిగిన అంశాలపై చర్చలు లక్ష్యంగా ఉన్నాయి.
- 2005 (జూలై): మోదీ మొదటి సారి అమెరికా పర్యటన. అప్పటి అమెరికా అధ్యక్షుడు జార్జ్ బుష్తో సమావేశమయ్యారు.
- 2014 (సెప్టెంబర్): ప్రధాని గా మోదీ ఈ పర్యటన నిర్వహించారు. అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామాతో సమావేశమయ్యారు.
- 2016 (జూన్): మోదీ మరోసారి అమెరికాకు వెళ్లారు. ఆ సమయంలో భారత్-అమెరికా సైనిక, అణు, వ్యూహాత్మక సంబంధాలపై చర్చించారు.
- 2017 (జూన్): అమెరికా అధ్యక్షుడు డోనాల్డ్ ట్రంప్తో తొలిసారి సమావేశమయ్యారు.
- 2019 (సెప్టెంబర్): ట్రంప్తో తిరిగి సమావేశమయ్యారు. వాషింగ్టన్లో యూఏఈ-ఇండియా-అమెరికా నూతన ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నారు.
- 2020 (ఫిబ్రవరి): ట్రంప్తో హౌస్ పర్యటన సమయంలో ప్రపంచ మంత్రివర్గంతో ప్రాధాన్యతలు దృష్టిలో ఉంచుకుని భారత్-అమెరికా సంబంధాలపై చర్చించారు.
- 2021 (సెప్టెంబర్): జో బైడెన్ అధ్యక్ష పదవిని చేపట్టిన తర్వాత, అమెరికాకు మోదీ పర్యటించారు.
- 2022 (మార్చి): భారత్ మరియు అమెరికా వ్యూహాత్మక సంబంధాలను మరింత బలోపేతం చేసేందుకు మోదీ పర్యటించారు.
- 2024 (జూన్): మోదీ అమెరికా పర్యటనలో అనేక అంశాలపై చర్చించారు.
2014లో, భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ సెప్టెంబర్ నెలలో యునైటెడ్ స్టేట్స్ లో పర్యటించారు. ఈ పర్యటనలో, ఆయన అమెరికా అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామాతో ముఖ్యమైన సమావేశం జరిపారు. ఈ సమావేశం ద్వైపాక్షిక సంబంధాలను పటిష్టపరచడానికి, ఆర్థిక, భద్రతా, శాస్త్ర మరియు సాంకేతిక రంగాలలో భాగస్వామ్యాన్ని గాఢం చేయడానికి ఉన్నావే. ఈ సమావేశంలో, భారత్ మరియు అమెరికా మధ్య అనేక ఒప్పందాలు సంతకం చేయబడినవి, ముఖ్యంగా పరమాణు, మౌలిక నిర్మాణం, వాణిజ్య సంబంధాలు, భద్రతా, మరియు విద్య రంగాలలో సహకారం మరింత మెరుగుపడింది. అదేవిధంగా, ఈ పర్యటన ద్వారా ప్రపంచవ్యాప్తంగా భారత్ యొక్క ప్రతిష్ట పెరిగింది, మరియు అమెరికాతో గట్టిన స్నేహపూర్వక సంబంధాలు స్థాపించడంలో మోదీ విజయం సాధించారు.
2016 (జూన్)లో, భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ మరోసారి అమెరికా పర్యటనకు వెళ్లారు. ఈ పర్యటనలో, ఆయన అమెరికా అధ్యక్షుడు బరాక్ ఒబామాతో సమావేశమయ్యారు. దేశాల మధ్య వివిధ కీలక అంశాలు ఇందులో ప్రస్తావనకు వచ్చాయి. ఈ సమయంలో, ప్రధానంగా భద్రతా, సైనిక, అణు, మరియు వ్యూహాత్మక సంబంధాలపై చర్చలు సా యి. ముఖ్యంగా, సైనిక సహకారం పెంచడం, భద్రతా ఒప్పందాలు వృద్ధి చేయడం, మరియు అణు విద్యుత్ ఉత్పత్తి రంగంలో భారత్ కి ప్రత్యేకంగా పారదర్శకత మరియు సహకారం ఇవ్వడం వంటి అంశాలు చర్చించబడ్డాయి. అలాగే, ఈ పర్యటనలో, భారతదేశం మరియు అమెరికా నల్లధనంతో పోరాటం చేయడం, ఉగ్రవాదానికి నిరోధక చర్యలు చేపట్టడం, సైబర్ భద్రతా రంగంలో సహకారం పెంచడం వంటి అంశాలపై కూడా ఒప్పందాలు సంతకం అయ్యాయి.India-US Civil Nuclear Agreement (సివిల్ అణు ఒప్పందం) ఇంకా Logistics Exchange Memorandum of Agreement (LEMOA) వంటి కీలక ఒప్పందాలు ఈ సమావేశంలో సంతకం చేయబడ్డాయి, ఇవి రెండు దేశాల సైనిక సహకారాన్ని మరింత పటిష్టం చేశాయి.ఈ పర్యటన భారత్ మరియు అమెరికా సంబంధాలలో ఒక కీలక మలుపు, మరింత సమగ్ర మరియు శక్తివంతమైన భాగస్వామ్యాన్ని ఏర్పరచడంలో బాగా కీలకంగా నిలిచింది.
2017 (జూన్)లో, భారత ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ అమెరికా అధ్యక్షుడు డోనాల్డ్ ట్రంప్ తో తొలిసారి సమావేశమయ్యారు. ఈ సమావేశం వాషింగ్టన్ డీసీలో జరిగింది. మోదీ-ట్రంప్ సమావేశం భారత-అమెరికా సంబంధాల కొత్త దశను సూచించింది, దీనిలో రెండు దేశాల మధ్య వాణిజ్యం, భద్రత, శాస్త్ర, సాంకేతిక రంగాలలో సన్నిహిత సహకారం పెంచుకోవడానికి పలు అంశాలు చర్చించబడ్డాయి.
ఈ సమావేశంలో, మోదీ మరియు ట్రంప్ భద్రతా సంబంధాల గురించి, ముఖ్యంగా ఉగ్రవాదానికి వ్యతిరేక పోరాటం పై చర్చించారు. అంతే కాకుండా, అమెరికా-భారత సైనిక సంబంధాలు, పరిశ్రమ రంగం, వాణిజ్య సంబంధాలు, మరియు ఆర్థిక సహకారం పెంచుకోవాలని వయక్తీకరించారు.
ఇంకా, ఈ సమావేశం గ్లోబల్ ఉష్ణోగ్రత మార్పుల (Climate Change) విషయంలో కూడా మాట్లాడబడింది, కానీ ఈ సమయంలో ట్రంప్ తాను పారిస్ ఒప్పందం నుండి అమెరికాను విభజించడానికి నిర్ణయం తీసుకున్నందున, ఈ విషయం మరింత సంచలనం ఏర్పరచింది.
ప్రధానంగా, ఈ సమావేశం రెండు దేశాల మధ్య భవిష్యత్తు భాగస్వామ్యాన్ని నిర్మించడానికి మరియు పలు కీలక రంగాలలో సహకారాన్ని బలపర్చడానికి దారితీసింది.
2019 (సెప్టెంబర్)లో, భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ మరోసారి అమెరికా అధ్యక్షుడు డోనాల్డ్ ట్రంప్ తో సమావేశమయ్యారు. ఈ సమావేశం వాషింగ్టన్ డీసీలో జరిగింది, మరియు ఇది భారత-అమెరికా సంబంధాలలో ఒక మరింత కీలకమైన అంకాన్ని అందించింది.
ఈ సమ్మేళనంలో, యూఏఈ-ఇండియా-అమెరికా (United Arab Emirates-India-USA) మూడంకెల ఒక నూతన ఒప్పందం స్థాపించడం జరిగింది. ఈ ఒప్పందం, మూడు దేశాల మధ్య సైనిక, వాణిజ్య, ఆర్థిక మరియు భద్రతా సంబంధాలను పటిష్టం చేయడానికి ఒక కొత్త దిశను చూపింది.
ఈ ఒప్పందంలో, భద్రతా సహకారం, ప్రాంతీయ స్థిరత్వం, మరియు ఆధునిక సాంకేతికత వంటి అంశాలను ప్రధానంగా చర్చించడం జరిగింది. యూఏఈ కూడా ఈ ఒప్పందంలో భాగంగా ఉన్నందున, ఈ మూడు దేశాలు కలిసి ప్రాంతీయ భద్రత, ఆధునిక సాంకేతిక పరిజ్ఞానం, వాణిజ్య మార్గాలు మరియు సైబర్ భద్రత లాంటి అంశాల్లో సహకారం పెంచడంపై ఒప్పందం చేసుకున్నాయి.
ఈ సమావేశం, భారత్-అమెరికా-యూఏఈ మూడింటి మధ్య ఉన్న సమ్మెలనాన్ని మరింత బలోపేతం చేయడం, ఒక సమగ్ర ప్రాంతీయ సహకారాన్ని ఏర్పరచడం దిశగా మరొక శక్తివంతమైన అడుగు వేసింది.
ఈ ఉద్ఘాటన 2020లో భారత్-అమెరికా సంబంధాలపై జరిగిన చర్చలను సూచిస్తుంది. 2020లో, భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ మరియు అమెరికా అధ్యక్షుడు డోనాల్డ్ ట్రంప్ మధ్య హౌస్ పర్యటన జరిగింది. ఈ పర్యటనలో, వారు ప్రపంచ మంత్రివర్గాలతో కలిసి, ముఖ్యంగా భారత్-అమెరికా సంబంధాలను గాఢపరచడానికి ప్రాధాన్యతలను మరియు ముఖ్య అంశాలను చర్చించారు.
భారతదేశం మరియు అమెరికా మధ్య వ్యాపార, రక్షణ, ఉత్పత్తి, వాణిజ్య సంబంధాలను గాఢపర్చే అంశాలు ప్రాధాన్యతగా ఉండే అంశాలు ఉన్నాయి.
2021 సెప్టెంబర్లో భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ, అమెరికా అధ్యక్షుడు జో బైడెన్ తో సమావేశం కోసం అమెరికా పర్యటన చేపట్టారు. ఈ పర్యటనకు ప్రధాన ఉద్దేశ్యం, భారత్-అమెరికా సంబంధాలను మరింత బలోపేతం చేయడం, ప్రాంతీయ మరియు ప్రపంచ మంత్రివర్గాలలో సహకారం పెంచడం, మరియు వ్యాపార, రక్షణ, ఉత్పత్తి, మరియు ఉమ్మడి శక్తి రంగాలలో సహకారాన్ని మెరుగుపరచడం.ఈ సమయంలో, రెండు దేశాలు సమన్వయంతో పనిచేయడం, సామూహిక భద్రత, చైనా మరియు ఇతర ప్రాంతీయ దశలో భద్రతా అంశాలు, ఆర్థిక సంబంధాలు మరియు స్వచ్ఛమైన శక్తి (climate change) వంటి అంశాలపై చర్చలు జరిపారు.మొదటిసారి, జో బైడెన్ అధ్యక్షుడిగా బాధ్యతలు తీసుకున్న తర్వాత, మోదీ మరియు బైడెన్ మధ్య అధికారిక సమావేశం జరిగింది.
2022 మార్చిలో, భారత ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ అమెరికా పర్యటన చేపట్టారు. ఈ పర్యటన ప్రధానంగా, భారత్ మరియు అమెరికా మధ్య వ్యూహాత్మక సంబంధాలను మరింత బలోపేతం చేయడంపై దృష్టి పెట్టింది. ఈ పర్యటనలో ప్రధాన అంశాలు:
- రక్షణ మరియు భద్రత: రెండు దేశాలు రక్షణ మరియు భద్రతా రంగాల్లో భాగస్వామ్యాన్ని పెంచుకోవాలని నిర్ణయించుకున్నాయి. ప్రత్యేకంగా, పర్యటన సమయంలో సైనిక సహకారం మరియు అనుసంధానాలను ప్రాధాన్యమిస్తూ చర్చలు జరిగాయి.
- ఆర్థిక సంబంధాలు: ద్వైపాక్షిక వాణిజ్యాన్ని బలోపేతం చేయడం, సాంకేతికత మరియు పరిశోధనలో సహకారం పెంచడం, అలాగే రెండు దేశాల మధ్య పారిశ్రామిక సంబంధాలను బలోపేతం చేయడంపై చర్చలు జరిగాయి.
- ప్రపంచవ్యాప్త అంశాలు: గ్లోబల్ పాకిస్తాన్, ఉక్కు, శక్తి, క్లైమేట్ చేంజ్, మరియు మరిన్ని ప్రాధాన్యతలు ఉంచుకుని, భారతదేశం మరియు అమెరికా భవిష్యత్తులో సరసమైన విధానాలను కాపాడుకోవాలని సూచనలు ఉన్నాయి.
ఈ పర్యటనలో, అమెరికా-భారత్ సంబంధాలు తదుపరి దశలోకి ప్రవేశిస్తాయని అంచనా వేయబడింది.
ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ 2024 జూన్లో అమెరికా పర్యటనకు వెళ్లారు. ఈ పర్యటనలో ఆయన 6వ క్వాడ్ లీడర్స్ సమ్మిట్లో పాల్గొన్నారు, ఐక్యరాజ్యసమితి ‘సమ్మిట్ ఆఫ్ ది ఫ్యూచర్’లో ప్రసంగించారు, మరియు అమెరికాలోని భారతీయ సమాజంతో సమావేశమయ్యారు.
పర్యటన ముఖ్యాంశాలు:
• క్వాడ్ లీడర్స్ సమ్మిట్: ప్రధాని మోదీ, అమెరికా అధ్యక్షుడు జో బైడెన్, ఆస్ట్రేలియా ప్రధాని ఆంటోనీ ఆల్బనీస్, జపాన్ ప్రధాని ఫుమియో కిషిడాతో కలిసి క్వాడ్ శిఖరాగ్ర సమావేశంలో పాల్గొన్నారు. ఈ సమావేశంలో ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో శాంతి, సుస్థిరత, ఆరోగ్య భద్రత, వాతావరణ మార్పులు, అభివృద్ధి చెందుతున్న సాంకేతికతలు, మౌలిక సదుపాయాలు, కనెక్టివిటీ, ఉగ్రవాద వ్యతిరేక చర్యలు, మానవతా సహాయం వంటి అంశాలపై చర్చించారు.
• ‘సమ్మిట్ ఆఫ్ ది ఫ్యూచర్’: న్యూయార్క్లోని ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రధాన కార్యాలయంలో జరిగిన ఈ సదస్సులో ప్రధాని మోదీ ప్రసంగించారు. ఈ సదస్సు థీమ్ ‘మెరుగైన రేపటి కోసం బహుళపక్ష పరిష్కారాలు’గా ఉంది.
• ప్రవాస భారతీయ సమాజంతో సమావేశం: ప్రధాని మోదీ న్యూయార్క్లోని ప్రవాస భారతీయులతో సమావేశమయ్యారు, వారి సమస్యలు, అభ్యర్థనలు, మరియు అభిప్రాయాలను వినిపించారు.
• సాంస్కృతిక సహకారం గొప్పది మరియు విభిన్న మార్గాల్లో వ్యక్తమవుతుంది. పురాతన వస్తువుల అక్రమ రవాణాను నిరోధించడానికి మరియు అరికట్టడానికి భారతదేశం-యుఎస్ఎ జూలై 2024లో మొట్టమొదటి ‘సాంస్కృతిక ఆస్తి ఒప్పందం’పై సంతకం చేశాయి. 2016 నుండి అమెరికా 578 పురాతన వస్తువులను భారతదేశానికి తిరిగి ఇచ్చింది.
• ఈ పర్యటన ద్వారా భారత్-అమెరికా సంబంధాలు మరింత బలోపేతం అయ్యాయి, మరియు క్వాడ్ కూటమి ద్వారా ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో శాంతి, సుస్థిరత కోసం తీసుకోవాల్సిన చర్యలపై దృష్టి సారించబడింది.
ప్రధాన మంత్రి నరేంద్ర మోదీ ఫిబ్రవరి 12, 13 తేదీలలో అమెరికా పర్యటనకు షెడ్యూల్ ఖరారైంది. ఈ పర్యటనలో ఆయన అమెరికా అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్తో సమావేశమై, వాణిజ్యం, రక్షణ, శాస్త్ర సాంకేతిక సహకారం వంటి అంశాలపై చర్చించనున్నారు.
అంతేకాక, ఫిబ్రవరి 13న ప్రధాని మోదీ టెస్లా సీఈఓ ఎలోన్ మస్క్తో కూడా భేటీ కానున్నారు. ఈ సమావేశంలో ఇంధన, సాంకేతిక రంగాల్లో సహకారంపై చర్చించే అవకాశం ఉంది. .బలమైన-భారత్-యుఎస్ ద్వై పాక్షిక సంబంధాలను బలోపేతం చేయడం బలమైన భాగస్వామ్యాన్ని నిర్మించడం మరియు అన్ని రంగాలలో పరస్పరం ప్రయోజనకరమైన మరియు విశ్వసనీయ సంబంధం కోసం ప్రతిష్టాత్మకమైన ఎజెండాను నిర్దేశించడం
వాణిజ్యం, అణుశక్తి, రక్షణ, కీలకమైన మరియు అభివృద్ధి చెందుతున్న సాంకేతికతలు, ఉగ్రవాద నిరోధకత మరియు ఇండో-పసిఫిక్లో సహకారాన్ని పెంపొందించడంపై దృష్టి పెట్టవచ్చు. భారతదేశం మరియు ఇతరులపై అధిక సుంకాలను విధించాలని ట్రంప్ బెదిరించినప్పటికీ, 2019లో రద్దు చేయబడిన ఘ్శ్ఫ్ కింద భారతదేశం యొక్క ప్రయోజనాలను పునరుద్ధరించగల ఒక చిన్న, సమగ్రమైన వాణిజ్య ఒప్పందం కోసం చర్చలను తిరిగి ప్రారంభించాలని మోడీ ప్రభుత్వం ఆశిస్తోంది, ఆక్రమ వలసపై భారత్ సానుకూలంగా స్పందించినా అక్రమ వలస దారౌలను వెనక్కి పంపే విషయంలో మానవీయకోణం లో చర్యలు ఉండాలని తేల్చి చెప్పింది. నైపున్యం మేధో వలసలపై ట్రంప్ సానుకూల వైఖరి భారత్కు కలిసివచ్చే విషయం విసాల జారీ తదితర నిబంధనలపై చర్చించి భారత్ తనవైఖరిని చెప్పి సానుకూల ఫలితాన్ని రాబట్టవచ్చు.
ఈ పర్యటన ద్వారా భారత్-అమెరికా సంబంధాలు మరింత బలోపేతం కావడానికి అవకాశం ఉంది.